Το έμφραγμα του μυοκαρδίου γνωστό και ως οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου αποτελεί μια σοβαρή και απειλητική για τη ζωή κατάσταση που οφείλεται στην ξαφνική διακοπή της ροής του αίματος προς την καρδιά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη νέκρωση μιας περιοχής του μυοκαρδίου.
Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου προκαλείται από την αιφνίδια απόφραξη μιας στεφανιαίας αρτηρίας. Αυτή η απόφραξη συνήθως προκαλείται από την ταχεία δημιουργία θρόμβου λόγω ρήξης ενός σχηματισμού που ονομάζεται αθηρωματική πλάκα.
Τα συμπτώματα του οξέος έμφραγματος του μυοκαρδίου περιλαμβάνουν έντονο οπισθοστερνικό πόνο, πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα, δυσκολία στην αναπνοή, ναυτία, εμέτους, έντονη εφίδρωση, χλωμή όψη και κόπωση.
Η ένταση των συμπτωμάτων ποικίλει από ασθενή σε ασθενή. Οι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης του είναι η υψηλή χοληστερόλη, το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, το οικογενειακό ιστορικό, η παχυσαρκία και η έλλειψη άσκησης.
Περιεχόμενα:
Πότε προκαλείται το έμφραγμα;
Το έμφραγμα προκαλείται όταν οι στεφανιαίες αρτηρίες, οι αρτηρίες που αιματώνουν την καρδιά, φράσσονται με αποτέλεσμα τη διακοπή της ροής του αίματος προς αυτή. Η απόφραξη οφείλεται στη δημιουργία θρόμβου μετά από ρήξη της αθηρωματικής πλάκας. Η αθηρωματική πλάκα σχηματίζεται σταδιακά και δημιουργείται από τη συσσώρευση λιπαρών ουσιών, χοληστερόλης, ινώδους ιστού και φλεγμονωδών κυττάρων στα τοιχώματα των αρτηριών. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η απόφραξη μπορεί να προκληθεί και από άλλες αιτίες όπως ο αυτόματος διαχωρισμός – σχίσιμο – του αγγείου, από εμβολή μεταναστευτικού θρόμβου ή από μυικό σπασμό στην αρτηρία.
Κατανόηση των καρδιακών προσβολών
Οι καρδιακές προσβολές είναι αποτέλεσμα διαταραχών στη ροή του αίματος που τροφοδοτεί τον καρδιακό μυ, οδηγώντας στο θάνατο των καρδιακών κυττάρων. Η κύρια αιτία αυτής της διαταραχής είναι η στεφανιαία νόσος (ΣΝ), η οποία στενεύει τις αρτηρίες λόγω της συσσώρευσης αθηρωματικής πλάκας. Οι καρδιακές προσβολές ταξινομούνται σε δύο βασικούς τύπους με βάση τη διάγνωσή τους μέσω ηλεκτροκαρδιογραφήματος (ΗΚΓ): οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου με ανάσπαση του ST (STEMI) και οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου χωρίς ανάσπαση του ST (NSTEMI).
- STEMI: Χαρακτηρίζεται από πλήρη απόφραξη μιας στεφανιαίας αρτηρίας, προκαλώντας σημαντική βλάβη στο μυοκάρδιο.
- NSTEMI: Χαρακτηρίζεται από μερική απόφραξη μιας στεφανιαίας αρτηρίας, η οποία μειώνει τη ροή του αίματος στην καρδιά.
Και οι δύο καταστάσεις απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα για την αποκατάσταση της ροής του αίματος και την ελαχιστοποίηση της καρδιακής βλάβης.
Έμφραγμα του Μυοκαρδίου – Οι βασικές αιτίες
Η πρωταρχική αιτία των καρδιακών προσβολών είναι η στεφανιαία νόσος (ΣΝ), αλλά υπάρχουν και άλλες καταστάσεις που μπορούν να συμβάλουν στον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής προσβολής:
- Στεφανιαία νόσος: Η συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας στις στεφανιαίες αρτηρίες η οποία μειώνει τη ροή του αίματος στην καρδιά.
- Σπασμός στεφανιαίας αρτηρίας: Αυτή η σπάνια πάθηση περιλαμβάνει τη σύσφιξη της στεφανιαίας αρτηρίας, μειώνοντας τη ροή του αίματος χωρίς την παρουσία πλακών.
- Λοιμώξεις: Ορισμένες ιογενείς λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένου του COVID-19, έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών προσβολών.
- Αυθόρμητη στεφανιαία ανατομή (SCAD): Μια ρήξη στη στεφανιαία αρτηρία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή, ειδικά στις γυναίκες.
Πηγή: CDC
Παράγοντες κινδύνου
Η κατανόηση των παραγόντων κινδύνου για καρδιακές προσβολές είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη και τη διαχείριση. Αυτοί οι παράγοντες κατηγοριοποιούνται σε ελεγχόμενους και μη ελεγχόμενους κινδύνους, υπογραμμίζοντας τη σημαντική επίδραση των επιλογών του τρόπου ζωής.
- Μη ελεγχόμενοι Παράγοντες Κινδύνου:
- Ηλικία: Οι άνδρες άνω των 45 ετών και οι γυναίκες άνω των 55 διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο.
- Οικογενειακό ιστορικό: Το ιστορικό καρδιακής νόσου σε στενούς συγγενείς αυξάνει τον κίνδυνο.
- Φύλο: Οι άνδρες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν καρδιακή προσβολή πριν από την ηλικία των 65 ετών, ενώ οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν μετά.
- Ελεγχόμενοι Παράγοντες Κινδύνου:
- Κάπνισμα: Οι καπνιστές διατρέχουν διπλάσιο έως τετραπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής προσβολής από τους μη καπνιστές.
- Υψηλή αρτηριακή πίεση: Η υψηλή αρτηριακή πίεση βλάπτει τα τοιχώματα των αρτηριών και καθιστά πιο εύκολη τη συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας.
- Υψηλή χοληστερόλη: Η υψηλή χοληστερόλη LDL (“κακή”) μπορεί να συσσωρευτεί στα τοιχώματα των αρτηριών και να σχηματίσει αθηρωματική πλάκα.
- Σακχαρώδης διαβήτης: Ο σακχαρώδης διαβήτης βλάπτει τα νεύρα και τα αιμοφόρα αγγεία, συμπεριλαμβανομένων των στεφανιαίων αρτηριών.
- Παχυσαρκία: Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεσης, υψηλής χοληστερόλης και σακχαρώδους διαβήτη, οι οποίοι είναι όλοι παράγοντες κινδύνου για καρδιακή προσβολή.
- Δίαιτα: Μια διατροφή πλούσια σε κορεσμένα και τρανς λιπαρά, χοληστερόλη, νάτριο και επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής.
- Σωματική αδράνεια: Ο καθιστικός τρόπος ζωής αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο.
- Αδυναμία διαχείρισης του άγχους: Το χρόνιο άγχος μπορεί να βλάψει την καρδιά.
Έμφραγμα του Μυοκαρδίου – Συμπτώματα και πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια
Η αναγνώριση των συμπτωμάτων και των πρώιμων προειδοποιητικών σημείων του εμφράγματος του μυοκαρδίου μπορεί να σώσει ζωές. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Πόνος στο στήθος: Συχνά περιγράφεται ως σφίξιμο ή πίεση, και μπορεί να αντανακλά στο λαιμό, το σαγόνι, τον ώμο ή το χέρι.
- Δύσπνοια: Δυσκολία στην αναπνοή, ιδιαίτερα κατά την άσκηση ή ξαπλώνοντας.
- Ναυτία: Αίσθημα αδιαθεσίας και τάση προς έμετο.
- Κόπωση: Αίσθημα εξάντλησης και έλλειψης ενέργειας.
- Ξαφνική ζάλη: Αίσθημα αδυναμίας ή απώλεια συνείδησης.
- Πόνος στο στομάχι
- Εφίδρωση
- Κρύος ιδρώτας
Πηγή: Mayo Clinic
Έμφραγμα του Μυοκαρδίου Θεραπεία
Η θεραπεία του εμφράγματος του μυοκαρδίου εξαρτάται από τη σοβαρότητα της βλάβης στην καρδιά, το ιστορικό υγείας του ασθενούς και την ηλικία του. Ο κύριος στόχος της θεραπείας είναι η επαναιμάτωση της καρδιάς, η μείωση του πόνου και η πρόληψη επιπλοκών.
Η άμεση αντιμετώπιση του εμφράγματος του μυοκαρδίου είναι κρίσιμη για τη μείωση των επιπλοκών και την αποκατάσταση της καρδιακής λειτουργίας και η θεραπεία περιλαμβάνει τρία βασικά στάδια:
- Παύση της διαδικασίας πήξης του αίματος: Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση φαρμάκων που λιώνουν το θρόμβο που προκάλεσε το έμφραγμα.
- Διάνοιξη της αρτηρίας που έχει υποστεί φραγή: Η διάνοιξη αυτή μπορεί να γίνει με διαδικασίες όπως η αγγειοπλαστική ή η εισαγωγή στεφανιαίου stent.
- Αντιμετώπιση των επιπλοκών και αποκατάσταση της καρδιακής λειτουργίας: Αυτό περιλαμβάνει τη διαχείριση των ενδεχόμενων επιπλοκών όπως η καρδιακή ανεπάρκεια και η αποκατάσταση της καρδιακής λειτουργίας με φαρμακευτική αγωγή.
Επεμβατικές μέθοδοι:
- Αγγειοπλαστική: Μια διαδικασία κατά την οποία ένας καθετήρας εισάγεται στην αποφραγμένη αρτηρία και χρησιμοποιείται ένα μπαλόνι για να διαστείλει την αρτηρία και να αφαιρέσει τυχόν θρόμβους. Μπορεί επίσης να τοποθετηθεί ένα stent, το οποίο είναι μια μικρή, μεταλλική πρόθεση η οποία τοποθετείται μόνιμα μέσα στην αρτηρία και ασκεί πίεση στο τοίχωμά της ώστε να τη διατηρεί ανοιχτή.
- Χειρουργική παράκαμψης στεφανιαίας αρτηρίας (CABG): Σε αυτή τη χειρουργική επέμβαση, δημιουργείται ένα μόσχευμα από μια φλέβα ή αρτηρία από άλλο μέρος του σώματος και παρακάμπτει την αποφραγμένη στεφανιαία αρτηρία, δημιουργώντας μια νέα οδό ροής αίματος στην καρδιά.
Καρδιολόγος κατ’ οίκον: Εξατομικευμένη φροντίδα για την καρδιαγγειακή σας υγεία
Μετά από έμφραγμα, είναι σημαντικό να συνεχίσετε να λαμβάνετε φροντίδα για την καρδιαγγειακή σας υγεία. Ο καρδιολόγος κατ’ οίκον μπορεί να σας προσφέρει εξατομικευμένη φροντίδα στην άνεση του σπιτιού σας.
Ένας έμπειρος καρδιολόγος μπορεί να:
- Αξιολογήσει την καρδιαγγειακή σας υγεία.
- Δημιουργήσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπείας.
- Διαχειριστεί τη φαρμακευτική αγωγή σας.
- Παρακολουθήσει την πρόοδό σας.
- Σας παρέχει εκπαίδευση και υποστήριξη.
Η φροντίδα από καρδιολόγο κατ’ οίκον μπορεί να σας βοηθήσει να:
- Βελτιώσετε την υγεία της καρδιάς σας.
- Μειώσετε τον κίνδυνο μελλοντικών καρδιαγγειακών συμβάντων.
- Βελτιώσετε την ποιότητα ζωής σας.
- Αποκτήσετε ηρεμία γνωρίζοντας ότι λαμβάνετε την καλύτερη δυνατή φροντίδα.
Ανάρρωση και Πρόληψη
Μετά από ένα έμφραγμα, η υιοθέτηση αλλαγών στον τρόπο ζωής και η συμμετοχή σε προγράμματα αποκατάστασης είναι βασικά βήματα για τη βελτίωση της υγείας της καρδιάς, μειώνοντας την πιθανότητα μελλοντικών καρδιακών συμβάντων.
- Ασχοληθείτε με τακτική σωματική δραστηριότητα.
- Ακολουθήστε μια υγιεινή για την καρδιά διατροφή, χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά, χοληστερόλη και νάτριο.
- Διακοπή καπνίσματος.
- Διαχειριστείτε το άγχος αποτελεσματικά.
Η ανάρρωση μετά από έμφραγμα μπορεί να είναι δύσκολη και να αποτελεί πρόκληση για πολλούς ασθενείς. Η νοσηλεία κατ’ οίκον μπορεί να σας προσφέρει την υποστήριξη που χρειάζεστε για να αναρρώσετε άνετα και με ασφάλεια στο σπίτι σας.
Η νοσηλεία κατ’ οίκον μπορεί προσφέρει:
- Γρηγορότερη και ασφαλής ανάρρωση
- Μείωση του κινδύνου επαναλαμβανόμενων νοσηλειών
- Βελτίωση της ποιότητας ζωής σας
- Διατηρήση της ανεξαρτησίας σας
Συχνές ερωτήσεις
Το έμφραγμα είναι μια ξαφνική διακοπή της ροής αίματος σε ένα σημείο της καρδιάς. Αυτή η διακοπή συμβαίνει από την απόφραξη μιας αρτηρίας που τροφοδοτεί την καρδιά με αίμα (στεφανιαία αρτηρία).
Τα συμπτώματα του εμφράγματος μπορεί να ποικίλλουν από άτομο σε άτομο, αλλά τα πιο συνηθισμένα είναι:
– Πόνος στο στήθος, που μπορεί να αντανακλάται στο χέρι, το σαγόνι ή τον λαιμό.
– Δύσπνοια.
– Ναυτία ή έμετος.
– Κρύος ιδρώτας.
– Ζάλη ή ζαλάδα.
– Αίσθημα κόπωσης.
Η πρόγνωση μετά από έμφραγμα εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία, η σοβαρότητα του εμφράγματος, η ύπαρξη άλλων παθήσεων και η υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής.
Η καρδιά δεν μπορεί να αποκαταστήσει πλήρως τον κατεστραμμένο μυϊκό ιστό μετά από έμφραγμα. Ωστόσο, με την κατάλληλη θεραπεία, η καρδιά μπορεί να μάθει να λειτουργεί αποτελεσματικά παρά τον κατεστραμμένο ιστό.
Εάν υποψιάζεστε ότι πάσχετε από έμφραγμα, είναι σημαντικό να καλέσετε αμέσως το 166 ή να μεταβείτε στο πλησιέστερο νοσοκομείο. Η έγκαιρη ιατρική φροντίδα μπορεί να σώσει ζωές και να μειώσει την έκταση της βλάβης στην καρδιά.
Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφράγματος κάνοντας υγιεινές επιλογές ζωής, όπως:
– Διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους.
– Ακολούθηση ισορροπημένης διατροφής.
– Τακτική άσκηση.
– Διακοπή καπνίσματος.
– Διαχείριση του άγχους.
– Έλεγχος της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης.
– Τακτικές ιατρικές εξετάσεις.
