Τι είναι η Γαστροστομία; Ένας συνοπιτικός οδηγός για την κατανόηση αυτής της χειρουργικής επέμβασης
Η γαστροστομία είναι μια χειρουργική επέμβαση κατά την οποία ένας σωλήνας εισάγεται μέσω του κοιλιακού τοιχώματος στο στομάχι. Αυτός ο σωλήνας, γνωστός ως σωλήνας γαστροστομίας ή σωλήνας PEG (Διαδερμική Ενδοσκοπική Γαστροστομία), παρέχει μια άμεση σύνδεση μεταξύ του στομάχου και του δέρματος, επιτρέποντας τη χορήγηση τροφής, φαρμακευτικής αγωγής ή/και παροχέτευσης.
Η γαστροστομία συνήθως εκτελείται σε άτομα που έχουν δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία) ή που δεν μπορούν να λάβουν τροφή ή φάρμακα από το στόμα λόγω της κατάστασής τους. Η διαδικασία μπορεί να γίνει ενδοσκοπικά (με χρήση λεπτού, εύκαμπτου σωλήνα με κάμερα), ακτινολογικά (με ακτίνες Χ) ή χειρουργικά (με τομή στην κοιλιά).
Η γαστροστομία έχει γίνει ένα σημαντικό εργαλείο στη διαχείριση ασθενών με διάφορες ιατρικές παθήσεις και έχει βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής πολλών ατόμων.
Τύποι Γαστροστομίας
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι γαστροστομίας: η διαδερμική ενδοσκοπική γαστροστομία (PEG), και η χειρουργική γαστροστομία.
- Η διαδερμική ενδοσκοπική γαστροστομία (PEG) είναι ο πιο κοινός τύπος γαστροστομίας. Πραγματοποιείται με τη χρήση ενδοσκοπίου, ενός λεπτού, εύκαμπτου σωλήνα με κάμερα και όργανα, που καθοδηγούν την τοποθέτηση του σωλήνα γαστροστομίας. Η διαδικασία συνήθως εκτελείται υπό καταστολή και θεωρείται ελάχιστα επεμβατική.
- Η χειρουργική γαστροστομία περιλαμβάνει την πραγματοποίηση μιας τομής στην κοιλιά για την εισαγωγή του σωλήνα γαστροστομίας. Αυτός ο τύπος γαστροστομίας χρησιμοποιείται συνήθως για ασθενείς με περίπλοκες ιατρικές καταστάσεις ή σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Λόγοι για τους οποίους δημιουργείται μια γαστροστομία είναι:
Η γαστροστομία ενδείκνυται για άτομα που έχουν δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία) ή που δεν μπορούν να λάβουν τροφή ή φάρμακα από το στόμα λόγω ιατρικής κατάστασης, τραυματισμού ή άλλου λόγου. Μερικές κοινές ενδείξεις για γαστροστομία περιλαμβάνουν:
- Νευρολογικές παθήσεις, όπως εγκεφαλικά επεισόδια, η σκλήρυνση κατά πλάκας και η νόσος του Πάρκινσον και άλλες συναφείς διαταραχές.
- Καρκίνος, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου της κεφαλής και του τραχήλου, του καρκίνου του οισοφάγου, του φάρυγγα και του καρκίνου του πνεύμονα.
- Τραύμα ή τραυματισμό, όπως κάκωση νωτιαίου μυελού ή σοβαρά εγκαύματα
- Άνοια
Προετοιμασία για Γαστροστομία
Πριν υποβληθούν σε γαστροστομία, οι ασθενείς θα υποβληθούν σε ιατρική αξιολόγηση για να αξιολογηθεί η συνολική τους υγεία και να καθοριστεί εάν η διαδικασία είναι κατάλληλη για αυτούς. Θα ζητηθεί επίσης από τους ασθενείς να παράσχουν ενημερωμένη συγκατάθεση, συζητώντας τους πιθανούς κινδύνους και τα οφέλη της διαδικασίας με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης.
Διαδικασία Γαστροστομίας
Η διαδικασία για τη γαστροστομία ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο της γαστροστομίας που εκτελείται.
Για τη Διαδερμική Ενδοσκοπική Γαστροστομία (PEG), ο ασθενής είναι τυπικά ναρκωμένος και το ενδοσκόπιο εισάγεται μέσω της στοματικής κοιλότητας στο στομάχι. Έπειτα, ο χειρουργός πραγματοποιεί τομή στο κοιλιακό τοίχωμα στο άνω τμήμα της κοιλίας και τοποθετεί το σωλήνα στο στομάχι ο οποίος προεξέχει από την τομή. Τέλος, πραγματοποιείται έλεγχος με το ενδοσκόπιο ώστε να βεβαιωθεί ο γιατρός για την σωστή τοποθέτηση του καθετήρα σίτισης.
Για τη χειρουργική τοποθέτηση γαστροστομίας, γίνεται μια τομή στην κοιλιά και ο σωλήνας γαστροστομίας εισάγεται απευθείας στο στομάχι.
Σε όλους τους τύπους γαστροστομίας, θα χορηγηθεί αναισθησία και αγωγή διαχείρισης του πόνου για να διασφαλιστεί ότι ο ασθενής είναι άνετος κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Η ίδια η διαδικασία διαρκεί συνήθως από 30 λεπτά έως μία ώρα.
Φροντίδα και οδηγίες μετά τη τοποθέτηση
Μετά τη διαδικασία της γαστροστομίας, ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθήσει ένα συγκεκριμένο πλάνο ιατρικής και νοσηλευτικής φροντίδας για να εξασφαλίσει τη σωστή επούλωση και να αποτρέψει τις επιπλοκές. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει:
- Διατηρώντας το σημείο της γαστροστομίας καθαρό και στεγνό.
- Παρακολούθηση και εντοπισμός σημείων μόλυνσης ή άλλων επιπλοκές
- Χορήγηση φαρμάκων ή διατροφής μέσω του σωλήνα γαστροστομίας όπως συνταγογραφείται από τον θεράποντα γιατρό.
- Τακτικά ραντεβού παρακολούθησης με τον γιατρό για την παρακολούθηση του σημείου γαστροστομίας και τη διασφάλιση της σωστής λειτουργίας του.
Πλεονεκτήματα από την τοποθέτηση καθετήρα σίτισης γαστροστομίας
Η γαστροστομία έχει γίνει ένα σημαντικό εργαλείο στη διαχείριση ασθενών με διάφορες ιατρικές παθήσεις και έχει βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής πολλών ατόμων. Μερικά από τα πλεονεκτήματα της της γαστροστομίας περιλαμβάνουν:
Βελτιωμένη διατροφή και ενυδάτωση: Παρέχοντας άμεση σύνδεση μεταξύ του στομάχου και του δέρματος, η γαστροστομία επιτρέπει τη χορήγηση διατροφής και ενυδάτωσης όταν τα άτομα δεν μπορούν να λάβουν τροφή ή υγρά από το στόμα.
Βελτιωμένη διαχείριση φαρμάκων: Η γαστροστομία επιτρέπει τη χορήγηση φαρμάκων απευθείας στο στομάχι, παρακάμπτοντας τυχόν προβλήματα με την κατάποση ή την απορρόφηση φαρμάκων.
Βελτιωμένη ποιότητα ζωής: Επιτρέποντας στα άτομα να λαμβάνουν σωστή διατροφή, ενυδάτωση και φάρμακα, η γαστροστομία μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής για άτομα με ιατρικές παθήσεις ή τραυματισμούς που δυσκολεύουν τη λήψη τροφής ή φαρμάκων από το στόμα.
Πλεονεκτήματα έναντι του ρινογαστρικού σωλήνα (καθετήρα) σίτισης (Levin)
Ο ρινογαστρικος καθετήρας σίτισης levin περνά από τη μύτη του ασθενούς στο πίσω μέρος του λαιμού και μέσω του οισοφάγου, καταλήγει στο στομάχι. Μπορεί και αυτός να χρησιμοποιηθεί για τη χορήγηση φαρμάκων, υγρών ή και για εντερική σίτιση. Ωστόσο, συγκριτικά, η ενδοσκοπική γαστροστομία πλεονεκτεί πλήρως ως προς την άνεση του ασθενούς. Επιπλέον, δεν ερεθίζει τη μύτη, τον οισοφάγο ή την τραχεία, δεν προκαλεί ερεθισμό του δέρματος του προσώπου, ούτε εμποδίζει την αναπνοή. Η γαστροστομία είναι σταθερά καθηλωμένη στο κοιλιακό τοίχωμα και δεν μετακινείται τυχαία ενώ προσφέρει μια πιο «φυσιολογική» δίοδο της τροφής.
Γαστροστομία: Επιπλοκές και κίνδυνοι
Όπως με κάθε χειρουργική επέμβαση, η γαστροστομία ενέχει πιθανούς κινδύνους και επιπλοκές. Μερικοί από τους πιθανούς κινδύνους και επιπλοκές της γαστροστομίας περιλαμβάνουν:
- Μόλυνση
- Αιμορραγία
- Διάτρηση του στομάχου
- Διάτρηση εντέρου-περιτονίτιδα
- Μετατόπιση ή μετανάστευση του σωλήνα γαστροστομίας
- Απόφραξη του σωλήνα γαστροστομίας
- Σχηματισμός ουλώδους ιστού γύρω από το σημείο της γαστροστομίας
συμπέρασμα
Οι παραπάνω επιπλοκές είναι σπάνιες και αφορούν κυρίως τα άτομα με σοβαρά συστηματικά νοσήματα και βαρειά γενική κατάσταση .
Γαστροστομια και παρενεργειες:
- Πνευμονία από εισρόφηση
- Διάτρηση στομάχου
- Γαστρική αιμορραγία
- Αιμάτωμα
- Λοίμωξη του τραύματος
- Ανορεξία
- Μετατόπιση ή ρήξη καθετήρα
- Τοπική περιτονίτιδα
- Αναπνευστικά προβλήματα
- Ενσφήνωση σωλήνα
Φαγητα για Γαστροστομια
- Χορήγηση θρεπτικών συστατικών μέσω σύριγγας σε δόσεις (4-5 ή περισσότερα) μικρά γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Το θερπτικό διάλυμα χορηγείται στάγδην όπως ο ορός.
Αν και η πρώτη μέθοδος είναι πιο συνηθισμένη, η δεύτερη έχει κάποιες ενδείξεις και κάποια πλεονεκτήματα, που αξίζει να σημειωθούν:
- Έχει απόλυτη ένδειξη σε ασθενείς που φέρουν νηστιδικό ή γαστρονηστιδικό καθετήρα σίτησης (κατ’ ευθείαν στο λεπτό έντερο), παρακάπτοντας το στομάχι. Σε αυτές τις περιπτώσεις το έντερο δεν πρέπει να δέχεται απότομες ποσότητες δόσεων τροφής, καθώς υπάρχει το ενδεχόμενο δυσλειτουργιών, η κυριότερη από τις οποίες είναι η διάρροια. Γι αυτό το δίνουμε στάγδην με ελεγχόμενο ρυθμό, είτε με αντλία (που είναι προτιμότερο και ευκολότερο όταν αυτή είναι διαθέσιμη), είτε από ασκό που στάζει με τη βαρύτητα, όπως ο ορός. Όταν χορηγείται το διάλυμα με τη βαρύτητα, υπάρχουν κάποιες απλές διαδικασίες στις οποίες εκπαιδεύεται το οικείο περιβάλλον του ασθενούς, αμέσως μετά την τοποθέτηση του καθετήρα.
- Αποφεύγεται η απότομη χορήγηση αξιόλογου όγκου τροφής στο στομάχι και έτσι διευκολύνεται η περισταλτικότητα και η κένωση του στομάχου, μειώνοντας ταυτόχρονα την πιθανότητα γαστροοισοφαγικής παλλινδρόμησης.
- Είναι πιο ομαλή η απορρόφηση της γλυκόζης, με συνέπεια τη μείωση του γλυκαιμικού φορτίου και των γλυκαιμιών (αύξηση του σακχάρου).
