Τι Ονομάζουμε Κατάκλιση Του Δέρματος;
Κατάκλιση ονομάζουμε την νέκρωση του δέρματος αλλά και των ιστών που βρίσκονται κάτω από αυτό, εξαιτίας παρατεταμένης πίεσης που ασκείται σε αυτήν την περιοχή του σώματος. Η παρατεταμένη πίεση διακόπτει την ροή του αίματος προς τους ιστούς με αποτέλεσμα τον θάνατο των κυττάρων. Ο χρόνος που απαιτείται για να εμφανιστεί μια κατάκλιση δεν είναι μεγάλος. Συχνά αρκούν λιγότερες από 24 ώρες, ιδιαίτερα αν ο ασθενής για τον οποίο μιλάμε έχει και άλλα προβλήματα υγείας, όπως σακχαρώδη διαβήτη, συστηματική λοίμωξη ή υποθρεψία.
Ποια Άτομα Παρουσιάζουν Κατακλίσεις;
- Ασθενείς μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο,
- πολύ ηλικιωμένοι με προβλήματα κινητικότητας,
- βαριά άρρωστοι με παρατεταμένη νοσηλεία,
- ασθενείς που νοσηλεύονται σε μονάδα εντατικής θεραπείας,
- άρρωστοι με νευρολογικές παθήσεις που τους καθηλώνουν στο κρεβάτι ή τους αναγκάζουν να περνούν πολλές ώρες σε αναπηρικό αμαξίδιο,
- πολυτραυματίες και ασθενείς με πολλαπλά κατάγματα
Οι παραπάνω είναι μερικές από τις περιπτώσεις που, λόγω της παρατεταμένης ακινησίας και της αδυναμίας αλλαγής θέσεως, παρουσιάζουν πιο συχνά κατακλίσεις.
Άτομα Με Σοβαρή Νόσο
Από τους ασθενείς που μένουν πολλές ώρες ακίνητοι στην ίδια θέση, ιδιαίτερα ευαίσθητοι είναι εκείνοι που πάσχουν ήδη από άλλη σοβαρή νόσο. Οπώς για παράδειγμα:
- όσοι πάσχουν από σοβαρή συστηματική λοίμωξη,
- όσοι παρουσιάζουν σοβαρή υποθρεψία ή παχυσαρκία,
- όσοι έχουν διαταραχές της αισθητικότητας,
- όσοι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη,
- όσοι έχουν σοβαρή αρτηριακή ή φλεβική ανεπάρκεια,
- όσοι λαμβάνουν κορτιζόνη για μεγάλα χρονικά διαστήματα και
- όσων το δέρμα διαβρέχεται από βιολογικά υγρά.
Ποιες Είναι Οι Αιτίες Που Προκαλούν Κατακλίσεις Δέρματος – Έλκη Πίεσης;
- Η διανοητική κατάσταση του ασθενούς (επιρεάζεται η κινητικότητά του).
- Η προχωρημένη η ηλικία του (επιρεάζεται η κινητικότητά του)
- Η υφή του δέρματός του.
- Ο υποσιτισμός και η αφυδάτωση.
- Η κακή κυκλοφορία και ελαττωμένη αρτηριακή πίεση.
- Ασθένειες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ελκών πίεσης – κατάκλισης (π.χ. διαβήτης, παράλυση, αρθρίτιδα).
- Η αποκόλληση του δέρματος.
- Η παρατεταμένη πίεση στο δέρμα.
- Δυνάμεις τριβής η οποία προκαλεί βλάβη της επιδερμίδος, επιμόλυνση του τραύματος και απώλεια υγρών.
- Η ακράτεια ούρων και κοπράνων.
- Η τοπική κατάσταση των ιστών και η αυξημένη θερμοκρασία του καθώς το σώμα παραμένει στην ίδια θέση.
Οι Κυριότερες Αιτίες Κατακλίσεων – Ελκών Πίεσης
Παρατεταμένη πίεση στο δέρμα
Οι πληγές στο κρεβάτι εμφανίζονται όταν υπάρχει παρατεταμένη πίεση στο δέρμα, η οποία διακόπτει την παροχή αίματος στην πληγείσα περιοχή. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν ένα άτομο είναι καθηλωμένο σε κρεβάτι ή καρέκλα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή όταν υπάρχει έλλειψη κινητικότητας ή ικανότητας να επανατοποθετηθεί. Οι πιο κοινές περιοχές για την ανάπτυξη πληγών κατάκλισης είναι στο δέρμα πάνω από οστέινες προεξοχές, όπως οι φτέρνες, οι αστραγάλοι και οι γοφοί, καθώς και η ουρά, η μέση και το πίσω μέρος του κεφαλιού.
Δυνάμεις Τριβής:
Οι δυνάμεις τριβής μπορούν επίσης να συμβάλουν στην ανάπτυξη πληγών κατάκλισης. Η τριβή εμφανίζεται όταν δύο επιφάνειες τρίβονται μεταξύ τους, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει το τρίψιμο ή την καταστροφή του δέρματος. Οι δυνάμεις διάτμησης εμφανίζονται όταν δύο επιφάνειες γλιστρούν μεταξύ τους, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει τέντωμα του δέρματος και βλάβη. Τόσο οι δυνάμεις τριβής όσο και οι δυνάμεις διάτμησης μπορούν να συμβούν όταν ένα άτομο μετακινείται ή επανατοποθετείται ή όταν ολισθαίνει σε επιφάνεια κρεβατιού ή καρέκλας.
Κακή κυκλοφορία:
Οι πληγές στο κρεβάτι είναι πιο πιθανό να αναπτυχθούν σε άτομα με κακή κυκλοφορία, καθώς η μειωμένη ροή αίματος μπορεί να κάνει πιο δύσκολη την επούλωση και την αναγέννηση του δέρματος. Οι ιατρικές καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν κακή κυκλοφορία περιλαμβάνουν διαβήτη, περιφερική αρτηριακή νόσο και καρδιακή νόσο.
Ακράτεια:
Η ακράτεια, ή η αδυναμία ελέγχου της λειτουργίας του εντέρου και της ουροδόχου κύστης, μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης πληγών κατάκλισης. Όταν το δέρμα είναι συνεχώς υγρό από ούρα ή κόπρανα, μπορεί να καταστραφεί και να είναι πιο ευαίσθητο στις πληγές κατάκλισης.
Υποσιτισμός και Αφυδάτωση:
Ο υποσιτισμός και η αφυδάτωση μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης πληγών κατάκλισης, καθώς το δέρμα και οι ιστοί χρειάζονται σωστή διατροφή και ενυδάτωση για να παραμείνουν υγιείς και ανθεκτικοί στις βλάβες.
Ιατρικές Παθήσεις Που Επηρεάζουν Τις Κατακλίσεις:
Υπάρχουν αρκετές ιατρικές καταστάσεις που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης πληγών κατάκλισης, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη, της παράλυσης και της αρθρίτιδας. Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν κακή κυκλοφορία, μειωμένη κινητικότητα και άλλους παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη πληγών κατάκλισης.
Γενικά, οι κατακλίσεις προκαλούνται από έναν συνδυασμό παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν τη ροή του αίματος στο δέρμα και την υγεία του ίδιου του δέρματος. Είναι σημαντική λοιπόν η πρόληψη και η σωστή αντιμετώπιση για να αποτρέψετε την εμφάνιση ελκών πίεσης – κατάκλισης.
Όλες οι Κατακλίσεις έχουν την ίδια σοβαρότητα;
Η σοβαρότητα μιας κατάκλισης κρίνεται κατ΄ αρχήν από το βάθος της, εάν δηλαδή αφορά μόνο τμήμα ή όλο το πάχος του δέρματος ή αν αφορά και τους υποκείμενους ιστούς, δηλαδή το λίπος, τους μυς, τις απονευρώσεις, ακόμα και τα οστά. Η παρουσία εκτεταμένης νέκρωσης και διαπύησης κάνει την κατάκλιση σοβαρότερη, ιδίως εάν η νέκρωση και το πύον φτάνει σε οστά ή αρθρώσεις. Ορισμένες περιοχές (όπως πχ η φτέρνα) είναι δυσκολότερο να επουλωθούν από άλλες. Κάποιες κατακλίσεις μπορεί να αποικίζονται από ανθεκτικά μικρόβια που είναι δύσκολο να εκριζωθούν. Δύσκολα αντιμετωπίζονται επίσης και οι κατακλίσεις που φτάνουν σε αρθροπλαστικές ή άλλα ορθοπεδικά υλικά. Τέλος, οι εκτεταμένες κατακλίσεις μπορεί να επιβαρύνουν καθοριστικά την ήδη βαριά κατάσταση ενός οριακού ασθενούς.
Αντιμετώπιση Κατακλίσεων:
Η αντιμετώπιση των κατακλίσεων μπορεί να χωριστεί σε τρείς τομείς: την πρόληψη, την ιατρική και την νοσηλευτική φροντίδα.
